Η πίεση που δέχονται οι ενοικιαστές στην Ελλάδα φαίνεται να εντείνεται, καθώς μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων και οικονομικών δεδομένων διαμορφώνουν ένα ολοένα πιο ασφυκτικό περιβάλλον. Από τη μία πλευρά, η κυβέρνηση επιχειρεί να επιταχύνει τις διαδικασίες αποχώρησης από τα μισθωμένα ακίνητα. Από την άλλη, εισάγει από το 2026 ένα νέο πιστοποιητικό «φερεγγυότητας» για όσους αναζητούν στέγη. Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν στις ήδη υψηλές τιμές ενοικίων και στη στενότητα διαθέσιμων κατοικιών.
Με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, από το 2026 οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να προχωρούν σε διαταγή απόδοσης μισθίου όχι μόνο σε περιπτώσεις απλήρωτων ενοικίων, αλλά και με τη λήξη της μίσθωσης, χωρίς δικαστική απόφαση. Η διαδικασία θα γίνεται μέσω ειδικών δικηγόρων, που θα εξετάζουν τον φάκελο και θα εκδίδουν τη διαταγή, με δικαίωμα ανακοπής για τον ενοικιαστή.
Οι ιδιοκτήτες μιλούν για «δικαιότερη» διαδικασία που θα μειώσει την αναμονή από τα 2 χρόνια στους 6 μήνες, αποσυμφορώντας τα δικαστήρια και διευκολύνοντας την επαναφορά κλειστών ακινήτων στην αγορά. Οι ενοικιαστές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι έτσι περιορίζεται το δικαίωμα κρίσης από φυσικό δικαστή και δεν λαμβάνονται υπόψη καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (ασθένεια, κύηση, καθυστερημένη μετάθεση εργαζομένου). Στην πράξη, ο ενοικιαστής βρίσκεται σε πιο ευάλωτη θέση, σε μια αγορά όπου η εύρεση προσιτής στέγης είναι ήδη εξαιρετικά δύσκολη.
Η «βεβαίωση φερεγγυότητας» ως νέο φίλτρο
Παράλληλα, από το 2026 θα λειτουργεί και η βεβαίωση φερεγγυότητας μέσω του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους. Το έγγραφο θα αποδεικνύει ότι ο υποψήφιος ενοικιαστής δεν έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο, τράπεζες ή οργανισμούς κοινής ωφελείας. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι έτσι ενισχύεται η εμπιστοσύνη των ιδιοκτητών και περιορίζονται οι καθυστερήσεις πληρωμών.
Η κριτική, όμως, είναι έντονη: η νέα διαδικασία εκθέτει σε «οικονομική γυμνότητα» τον ενοικιαστή, καθώς ο ιδιοκτήτης αποκτά πρόσβαση σε στοιχεία που δεν σχετίζονται άμεσα με την ικανότητά του να πληρώνει ενοίκιο. Ένα καταναλωτικό δάνειο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφορμή απόρριψης ή ακόμη και ως πρόσχημα για αύξηση μισθώματος. Σε διεθνές επίπεδο, όπου εφαρμόζονται αντίστοιχες πρακτικές, έχει παρατηρηθεί αποκλεισμός κοινωνικών ομάδων από την αγορά κατοικίας. Το ελληνικό μοντέλο φαίνεται να υιοθετεί τις πιο αυστηρές πλευρές αυτών των συστημάτων, χωρίς όμως τις ασφαλιστικές δικλείδες προστασίας που ισχύουν σε χώρες όπως η Γερμανία.
Το αδιέξοδο των τιμών
Στην εξίσωση έρχεται να προστεθεί και το τρίτο βάρος: τα υψηλά ενοίκια. Μέσα σε μόλις έξι χρόνια, οι τιμές στην Αττική έχουν αυξηθεί κατά 38%, σύμφωνα με έρευνες πανεπιστημιακών φορέων. Παράλληλα, η περιορισμένη διάθεση ακινήτων – είτε λόγω βραχυχρόνιων μισθώσεων είτε λόγω αδράνειας ιδιοκτητών – έχει επιδεινώσει την ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Έτσι, οι ενοικιαστές βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν φαύλο κύκλο: υψηλό κόστος, περιορισμένη επιλογή και αυξημένους όρους πρόσβασης.
Το τρίπτυχο «γρήγορες εξώσεις – βεβαίωση φερεγγυότητας – ακριβή στέγη» δημιουργεί έναν τριπλό κλοιό γύρω από τους ενοικιαστές. Αν και οι νέες ρυθμίσεις προβάλλονται ως μέτρα ενίσχυσης της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας, στην πραγματικότητα φαίνεται να ενδυναμώνουν κυρίως τη θέση των ιδιοκτητών. Χωρίς συνολική πολιτική για τη μείωση του κόστους στέγασης και την ενίσχυση της προσφοράς, οι ενοικιαστές κινδυνεύουν να βρεθούν σε ακόμη πιο δυσχερή θέση σε μια ήδη πιεσμένη αγορά.
Δημοσίευση σχολίου
Το www.pieriasnea.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Χρήστες που δεν τηρούν τους όρους χρήσης αποκλείονται.